Chyba każdy uczeń, który miał ze mną (nie)przyjemność mieć lekcje wie, że kocham oglądać seriale i różnego rodzaju filmy. Wykorzystuję je do zobrazowania niektórych pojęć, porównuje postaci z większych i mniejszych ekranów do bohaterów literackich, słowem – niemal na każdej lekcji pojawia się wątek związany z kulturą popularną.
Nie jest to jednak tajemnicą, że rynek serialowo-filmowy jest o wiele bardziej dynamiczny niż książkowy. Żeby moje anegdotki i porównania były dla uczniów zrozumiałe, regularnie podpytuję się moich podopiecznych, co polecają do oglądania. Wiele z poniższych produkcji poznałam dzięki mojej klasie wychowawczej (pozdrawiam 8E ;)), niektóre – z polecenia licealistów. Lista do obejrzenia jest jeszcze długa, ale dzięki Świętom i zbliżającym się feriom myślę, że sporo nadrobię i będę miała o czym dyskutować. Poniżej przedstawiam te filmy, seriale, które gościły regularnie na języku polskim w 2019.
1. Avengers: Infinity War (2018), Endgame (2019)
Omawiając teksty w 2019, trudno było uciec od analogii związanych z filmowym uniwersum Marvela. Nie dość, że jestem zagorzałą fanką Avengersów ❤, to dwa ostatnie filmy, wieńczące wątki z filmów ostatniej dekady, dostarczały tyle uniwersalnych motywów, że niemal w każdej lekturze znalazł się choć jeden bohater pasujący do tych kultowych produkcji.
Co w takim razie można znaleźć w obu filmach? Są bohaterowie tragiczni (Thanos, Iron Man), miłość i jej przeróżne oblicza (Vision i Wanda, Ant-Man i Osa, Star Lord i Gamora), poświęcenie (Kapitan, Iron Man, Thor), strata (Loki), kolejny, nowy początek (Zimowy Żołnierz), władza i jej oblicza (Thanos, Czarna Pantera), wynalazki i naukowcy (Banner, Tony Stark, Wakanda), walka, wybory… Tu występuje niemal wszystko – podobnie jak w Wiedźminie, Balladynie i Lalce, choć ta ostatnia przebija pozostałe obecnością motywu Syberii 😉
2. Czarnobyl (miniserial, 2019)
Czarnobyl obejrzałam z polecenia uczniów, choć byłam mocno zaskoczona tym, że właśnie ta produkcja zyskała ich zainteresowanie. Na moje pytanie, co było dla nich najciekawsze, odpowiedzieli, że przecież to oczywiste, że Rosjanie 🙂 Nie zmienia to jednak faktu, że produkcja HBO to jeden z lepszych seriali, które miałam okazję obejrzeć w tym roku.
Interesujący jest już sam główny wątek – przedstawienie godzina po godzinie przyczyn, przebiegu i skutków katastrofy w Czarnobylu. Wiadome jest, że serial nie jest całkowicie wierny wydarzeniom historycznym – co warto omówić z uczniami i pokazać, jak świat filmu może deformować fakty. Ciekawsza jest jednak kreacja postaci – prof. Legasowa (w tej roli Jared Harris) i Borisa Szczerbiny (Stellan Skarsgård). Pierwszy to naukowiec, który nie potrafi pogodzić się z bagatelizowaniem katastrofy oraz jej skutków. Drugi jest politykiem, który początkowo lekceważy zagrożenie, jednak pod wpływem profesora zmienia się i zaczyna podobnie jak Legasow walczy o sprawiedliwość i prawdę, co w ZSRR nie jest rzeczą łatwą. Tutaj też można odnaleźć wybory tragiczne, ale i popularne motywy: prawdy i kłamstwa, poświęcenia, nauki i katastrofy.
3. Gra o tron (2011-2019)
Aż wstyd przyznać się, że dopiero w tym roku obejrzałam wszystkie sezony kultowego serialu HBO. Próbowałam wcześniej dwukrotnie się za niego zabrać, ale za każdym razem coś przeszkadzało mi. Co zmieniło się? Zaczęłam czytać książkę i wtedy zapragnęłam poznać serial. Choć adaptacja dzieła Martina posiada swoje wady, to do 6. sezonu produkcja jest zrealizowana na wysokim poziomie i porusza bardzo uniwersalne treści: miłość, władzę, rodzinę, zemstę, śmierć, życie, wykluczenie… (nawet motyw Syberii można podpiąć pod wyprawy za mur! ;)).
Serial przydaje się zwłaszcza przy omawianiu motywu władzy, bo ta tematyka dominuje – zresztą zgodnie z tytułem. Jest to świetny kontekst do Makbeta i Balladyny lub Kroniki Polskiej i portretu idealnego władcy. 👑
Projekt związany z Grą o tron możecie zobaczyć tu.
4. Wielkie kłamstewka (2017-2019)
W wakacje premierę miał drugi sezon Wielkich kłamstewek. Pierwszy sezon – który obejrzałam równo rok temu w trakcie Świąt Bożego Narodzenia – bardzo podobał mi się, dlatego cieszyłam się, że tak szybko mogłam doczekać się dalszej części opowieści o piątce z Monterey.
Zarówno pierwszy, jak i drugi sezon pokazuje zabójstwo i związane z nim śledztwo. Narracja serialu bazuje na zeznaniach świadków oraz retrospekcjach, dlatego dopiero pod koniec dowiadujemy się, jaka była prawda o wydarzeniach, które widzieliśmy na początku.
Główną wadą produkcji jest to, że znajduje się w niej sporo przemocy, stąd aby omówić treść odcinków, trzeba je ocenzurować. Jednak mimo tej niedogodności, w Wielkich kłamstewkach można znaleźć wiele aktualnych, ale też uniwersalnych problemów: przede wszystkim bazowanie na stereotypach i ocenianie (relacje w Monterey), szczęście i różne jego odmiany, miłość i jej przejawy, a także przemoc.
5. Dom z papieru (2017-2019)
Na wstępie pozdrawiam Szymona z I EG 😅, który wielokrotnie polecał mi ten serial i był na tyle wytrwały, że zdecydowałam się go obejrzeć. Dom z papieru jest chyba jedyną nieanglojęzyczną produkcją, którą oglądałam. Przedstawia historię napadu na mennicę, którą poznajemy z perspektywy jednej organizatorek skoku.
Dom z papieru to jeden z przykładów seriali, w których kibicuje się postaciom uznawane powszechnie za negatywne. Podobnie jest zresztą w Grze o tron (kto nie lubił Tyriona, niech pierwszy rzuci kamieniem!), podobnie jest w House of Cards. O ile we wcześniejszych serialach wiemy o postaciach całkiem sporo, to w Domie z papieru nie wiemy właściwie nic, sam plan i założenia napadu poznajemy stopniowo, wraz z rozwojem akcji. Daje to duże pole do interpretacji oraz też pozwala pokazać, co można wywnioskować na temat postaci wyłącznie na podstawie jej zachowania. W trakcie napadu wielu bohaterów mówi o sobie szczątkowe informacje albo opowiada wybrane historie ze swojego życia, co daje możliwość poznać ich motywacje oraz pogłębić portret psychologiczny.
Jakie inne filmy, seriale wykorzystuję?
- Kapitan Marvel (2019) – jako film o zmianie, poznawaniu siebie.
- Opowieść podręcznej (2017-2019) – to serial niemal o wszystkim 🙂 a szczególnie o totalitaryzmie i radykalizmie.
- House of Cards (2013-2018) – współczesna opowieść o Makbecie.
- Zimowy Żołnierz, Wojna bohaterów – dwie kolejne części Kapitana Ameryki, które poruszają problematykę wolności, przyjaźni, trudnej przeszłości, braku wybaczenia.
- Dr Strange/Iron Man – moje kluczowe konteksty przy omawianiu poezji Kochanowskiego – przedstawiają współczesnego poetę doctus.
- Sherlock – jako kontekst powieści detektywistycznej, ale też postaci genialnej, skazanej w pewnym sensie na wyobcowanie.
- Dr House – już nieco stary, ale bardzo aktualny serial. Porusza kwestie filozoficzne, religijne i związane z moralnością.
No i na wykorzystanie czeka oczywiście Wiedźmin, ale o tym w osobnym wpisie, po obejrzeniu całości. 😅
Macie może do polecenia kolejne seriale/filmy? Chętnie dopiszę do swojej listy!
